Yurt dışındaki sürelerini borçlanarak Türkiye’den emekli olan gurbetçilerin 6 aydan fazla yabancı ülkede yaşamaları halinde herhangi bir işte çalışmadıklarını ve sosyal yardım almadıklarını belgelemeleri isteniyor.
Altı aylık sürenin aşılması halinde gerekli belgelerin 3 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi gerekiyor. SGK, belgeleri süresinde vermeyenlerin aylıklarının kesileceği uyarısında bulundu.
GURBETÇİLERİN BORÇLANMA HAKKI
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, 3201 Sayılı Kanun kapsamında borçlanma yapmak suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan emekli aylığı bağlatabiliyorlar. Borçlanma, yurt dışında sigortalı olarak çalışılan dönemler ile bu dönemler arasında her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler için yapılabiliyor. Çifte vatandaşlığı bulunanlar da borçlanma hakkından yararlanabiliyor.
Borçlanılacak sürelerde Türk vatandaşı olmak gerekiyor. Türk vatandaşlığından çıkmış olanlar, sadece 18 yaş ile vatandaşlıktan çıktıkları süre için borçlanma yapabiliyorlar.
Gurbetçiler, yurt dışında sigortalı çalıştıkları veya ilgili ülke mevzuatına göre “çalışılmış süre” kabul edilen günler için borçlanma yapabiliyor. Buna göre, yabancı ülkedeki sigortalı çalışma süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu ve isteğe bağlı prim süreleri, isteğe bağlı prim ödemesi yaptıkları süreler, çocuk yetiştirme, işsizlik ödeneği, hastalık ödeneği ve bakım süreleri için borçlanma yapabiliyorlar. Sigortalılık süreleri arasında veya sonunda, her birinde bir yıla kadar geçen işsizlik süreleri için de borçlanma hakkı bulunuyor.
Ev kadını gurbetçi kadınlar ise evli yahut bekâr olup olmadıklarına bakılmaksızın, sigortalı olarak çalışmadıkları süreler için de borçlanma yapabiliyor.
GURBETÇİLERİN BORÇLANMA MALİYETLERİ ARTTI
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının 3201 Sayılı Kanun kapsamında yaptıkları borçlanma maliyetleri 2019 yılında çıkartılan kanunla artırıldı. Daha önce asgari ücretin yüzde 32’si oranında olan en düşük prim tutarı, yüzde 45’e çıkartıldı. Değişiklik olmasaydı 2022 yılı için günlük 53.36 TL ödemeleri yeterli olan gurbetçiler, değişiklik dolayısıyla bu yıl 75.06 TL prim ödeyecekler. Toplam 5400 gün borçlanma yapması gereken bir gurbetçinin 405 bin lira ödemesi gerekiyor.
BAĞ-KUR STATÜSÜNDE EMEKLİ OLABİLİYORLAR
Geçmişte borçlanma yapan gurbetçiler, Türkiye’de daha önce sigortalılıkları varsa o statüden emekli olabiliyorlardı. Türkiye’de SSK girişi olanlar daha az prim ödeyerek emeklilik hakkından yararlanıyordu. 2019 yılındaki değişiklik uyarınca yurt dışı borçlanmasına ait sürelerin tamamı artık BAĞ-KUR ( 4/b) kapsamında değerlendiriliyor.
